هیجان یک احساس درونی در فرد است که هم میتواند مفید باشد و هم مضر. هیجان مفید موجب حرکت، رشد، شادی و پویایی فرد میشود. انسان با مدیریت صحیح هیجانات خود میتواند جلوی هیجانهای مضر را که هم به خود و هم به اجتماع آسیب میزند، بگیرد. اما اگر نتواند هیجان خود را کنترل کند، او را به سمت انحرافات سوق میدهد و گاه موجب ایجاد خطراتی برای خود و حتی دیگران نیز خواهد شد.
یکی از ویژگیهای جوانان وجود هیجان و انرژی فراوان در اوست. جوانان سرشار از هیجان هستند و اگر این هیجانات سرکوب شود یا اجازه بروز آنها داده نشود بر روان فرد اثر میگذارد و ممکن است منجر به خرابکاری و یا بزهکاری شود. البته هیجان در افراد مختلف درجات مختلفی دارد، اما این ویژگی در همه جوانان و گاهی در بزرگسالی نیز همراه انسان است. جوان سرشار از شور و هیجان است و اگر به این نیاز وی پاسخ داده نشود، کمترین ضرر آن ابتلا به افسردگی و حاکم شدن روحیه یاس و نا امیدی در وی است.
در بسیاری از کشورهای دنیا روزهای خاص و با مراسم خاص برای تخلیه هیجانات جوانان درنظر گرفته شده است. یکی از مراسمهایی که در کشور ما موجب تخلیه هیجان در جوانان میشود، مراسم چهارشنبه سوری است. یکی از دلایلی که چهارشنبه سوری بسیار مورد توجه جوانان قرار گرفته است، بعد هیجانی و شادی آفرینی آن است.
ایرانیان باستان در شب پیش از آخرین چهارشنبه سال شمسی جشنی به نام چهارشنبه سوری برگزار میکردند که این جشن سنتی تا زمان حال به قوت خود باقی مانده است. در این مراسم با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن اعتقاد داشتند که این آتش افروزی موجب برگرداندن نیروی فزاینده به مردم برای غلبه بر غمها و ناراحتیها است. در این شب علاوه بر آتش افروزی مراسم مختلفی نیز برگزار میشده است. مراسمی چون به زیر انداختن کوزه سفالی از پشت بام، خوردن آجیل مشکل گشای باقی مانده از ذخیره زمستان، قاشق زنی، فال گوشی دختران دم بخت و....
در گذشتههای نه چندان دور نیز این مراسم با اندکی تغییر رواج داشت و مردم با روشن کردن بوته و پریدن از روی آنها معتقد بودند که با پریدن از روی آتش ضعف و زردی که ریشه آن بیماری و غم است را به آتش میدهند و سرخی و سلامتی را از آتش میگیرند.
اگر ما هم چهارشنبه سوری این رسم دیرینه ایرانی را بخوبی مدیریت کنیم و جوانان را به سمت تفریحات سالم سوق دهیم به راحتی میتوان هیجانات آنان را به طرزی هوشمندانه کنترل کرد و جلوی بسیاری از فاجعههای انسانی و اخلاقی را گرفت
سالهاست که این آتش بازی رنگ دیگری به خود گرفته و علاوه بر ایجاد صداهای مهیب، موجب کشته و زخمی شدن شماری از جوانان و عابران بیگناه شده است. ورود ابزارهای آتش بازی جدید و گاه خطرناک به کشور یکی از دلایل تغییر روش برگزاری چهارشنبه سوری در کشور ماست. از طرف دیگر شبکههای ماهوارهای هم از این طریق استفاده سیاسی میکنند و با دعوت مردم به حضور در خیابانها و بر هم زدن نظم اجتماعی به دنبال تحقق اهداف شوم خود هستند بدون اینکه در نظر بگیرند که این امر چقدر میتواند برای جوانان کشور آسیبِزا و خطرناک باشد. بسیاری از جوانان مطلع و آگاه هستند که این امر مخل نظم اجتماعی، برهم زننده آسایش همشهریان و بسیار خطرساز است اما باز هم دست به این کار میزنند. از طرف دیگر اگر چه شاید برخی اداب و رسومی که در این شب رایج بوده مورد سئوال باشد اما حذف چنین مراسمهایی و سرکوب هیجانات جوانان به هیچ وجه کار اصولی و صحیحی نیست.
اگر ما هم چهارشنبه سوری این رسم دیرینه ایرانی را بخوبی مدیریت کنیم و جوانان را به سمت تفریحات سالم سوق دهیم به راحتی میتوان هیجانات آنان را به طرزی هوشمندانه کنترل کرد و جلوی بسیاری از فاجعههای انسانی و اخلاقی را گرفت. بسیاری از جوانانی که در مراسم چهارشنبه سوری شرکت میکنند قصد خرابکاری و یا ایجاد مزاحمت برای دیگران را ندارند بلکه تنها برای تخلیه هیجان و حضور در یک مکان شاد و مفرح در مراسم چهارشنبه سوری شرکت میکنند.
نیروی انتظامی هر ساله تلاش میکند از ورود مواد محترقه خطرناک به کشور و یا تولید آن در داخل جلوگیری کند اما به نظر میرسد این کار کافی نیست. میتوان با فروش ترقهها و فشفشههای بدون خطر در سطح شهر جوانان را تشویق به استفاده از این ابزارهای آتش زا کرد. تا علاوه بر ایجاد یک هیجان سالم برای آنان از اتفاقات و حوادث ناگواری که ممکن است در اثر استفاده از مواد غیر استاندارد به وقوع پیوندد جلوگیری کرد.
رسانههای عمومی میتواند نقش بسیار موثری در زنده کردن این آیین کهن ایرانی داشته باشد. به گونهای که با روشهای مختلف این سنت ایرانی را به شکلی که در گذشته برگزار میشده و فلسفه آن را به جوانان بیان کنند. تنها کاری که رسانهها و بخصوص صدا و سیما برای کاهش خطرات و آسیبهای ناشی از چهارشنبه سوری کرده است، نشان دادن افراد سوخته و آسیب دیده در جریان چهارشنبه سوری است. در حالی که میتوان با مدیریت صحیح جوانان را به سمتی هدایت کنیم که نه تنها جرایم و خطرات چهارشنبه سوری را به صفر برسانیم بلکه از این طریق سعی کنیم هیجانات درونی جوانان را به راحتی تخلیه کنیم تا آنان با استفاده از یک ابزار تفریحی سالم شبی خوش و به یاد ماندنی را تجربه کنند.
میتوان با فروش ترقهها و فشفشههای بدون خطر در سطح شهر جوانان را تشویق به استفاده از این ابزارهای آتش زا کرد. تا علاوه بر ایجاد یک هیجان سالم برای آنان از اتفاقات و حوادث ناگواری که ممکن است در اثر استفاده از مواد غیر استاندارد به وقوع پیوندد جلوگیری کرد
به عنوان مثال میتوان در میادین بزرگ شهر مکانهایی را برای آتش بازی سالم و مفرح در نظر گرفت و یا به جوانان اجازه داد تا با پیاده کردن طرحها و ایدههای بی خطر، خودشان این مراسم را مدیریت کنند. حتی میتوان فراخوان عمومی کرد و از کسانی که طرحهای ابتکاری و یا پیشنهادی برای ایجاد یک فضای شاد و سالم در چهارشنبه سوری دارند دعوت کرد تا پیشنهادهای خود را تا چندی قبل از این مراسم ارسال کنند و برای بهترین پیشنهادها جوایزی نیز در نظر گرفت و مسئولان تلاش کنند این طرحها و پیشنهادها را به اجرا درآورند و در این شب با مدیریت صحیح و کنترل فضای مراسم، سعی کنند شبی به یاد ماندنی را برای جوانان رقم بزنند.